قلب یک عضو عضلانی تو خالی می‌باشد که در مرکز قفسه سینه قرار دارد. قلب از چهار حفره، دو دهلیز ودو بطن تشکیل شده است.که دهلیز‏ها در قسمت فوقانی قلب و بطن‌ها در قسمت تحتانی قلب قرار دارند. خون وارد دهلیزها شده و آنرا به اتاق تحتانی (بطن) پمپ می‌کنند، سپس  بطن، خون را به خارج از قلب پمپ می‌کند.
برای اطمینان از اینکه خون تنها در یک جهت حرکت کند، هر بطن یک دریچه ورودی و یک دریچه خروجی دارد. در بطن راست، دریچه ورودی، دریچه سه‌لتی (Tricuspid valve) نامیده می‌شود و دریچه خروجی، دریچه ریوی (pulmonic) نام دارد. در بطن چپ، دریچه میترال ((Mitral دریچه ورودی و دریچه آئورتی (Aortic) دریچه خروجی می‌باشد. هر دریچه از لت‌ها تشکیل شده است. که تنها در یک جهت باز و بسته می‌شوند. دریچه میترال دارای دو لت می‌باشد، سایر دریچه‌ها دارای سه‌لت می‌باشند. دریچه‌های ورودی بزرگ (میترال و سه‌لتی) دارای طناب‌های مهار کننده می‌باشد (که از عضلات پاپیلاری و رشته‌های بافتی تشکیل شده‏اند) و این طناب‌ها باعث عدم برگشت لت‌ها به داخل دهلیزها می‌شوند. اگر عضله پاپیلاری آسیب پیدا کند (مثلاً به علت سکته قلبی) دریچه به سمت عقب برگشته و خون به داخل بطن نشت می‌کند. اگر ورودی دریچه تنگ شود (به علت عفونت یا به صورت مادرزادی)، عبور جریان خون از دریچه کاهش می‌یابد. هم نشت و هم کاهش جریان خون به طور همزمان در یک دریچه ممکن است مشاهده شوند.
ضربان قلب نشانه این است که قلب در حال پمپ کردن خون می‌باشد. صدای اول قلب ( لوب) صدای بسته شدن دریچه های میترال و سه‏لتی می‏باشد. صدای دوم قلب (دوب) صدای بسته شدن دریچه‌های آئورتی و ریوی می‌باشد. هر ضربان قلب دارای دو قسمت می‌باشد. دیاستول و سیستول هنگام دیاستول، بطن‌ها شل شده و با خون پر می‌شوند. سپس دهلیزها منقبض شده و باعث می‌شوند خون بیشتری وارد بطن‌ها شود. در هنگام سیستول، بطن‌ها منقبض شده و خون را پمپ می‌کنند و همچنین دهلیزها شل شده و از خون پر می‌شوند.

 

 

عملکرد قلب، پمپ کردن خون می‌باشد. سمت راست قلب خون را به داخل ریه‏‌ها پمپ می‌کند، جایی که اکسیژن به خون اضافه ودی اکسید کربن از آن خارج می‌شود. سمت چپ قلب خون را به بقیه بدن پمپ می‌کند، جایی که اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها منتقل شده و فراورده‏‌های زاید (مانند دی اکسید کربن) از آن‌ها گرفته شده و برای دفع وارد سایر اعضا (مثل کلیه‌‏ها و ریه‏‌ها) می‏شوند.
مسیر حرکت خون: خون تمام بدن که خالی از اکسیژن و پر از دی اکسید کربن می‏‌باشد از طریق دو ورید بزرگ  (ورید اجوف فوقانی  Superior vena cavaو ورید اجوف تحتانی inferior vena cava) وارد دهلیز راست می‏‌شود. و زمانی که بطن راست شل شود، خون دهلیز راست از طریق دریچه سه لتی وارد آن می‌‏شود و سپس بطن راست منقبض می‌‏شود. این انقباض باعث بسته شدن دریچه سه لتی شده و خون از طریق دریچه ریوی وارد شریان‏‌های ریوی می‏‌شود که این شریان‏‌ها وارد ریه می‌‏شوند. در ریه خون وارد مویرگ‏‌های ریزی می‏‌شود که در اطراف کیسه‏‌های هوایی قرار دارند. در اینجا، خون اکسیژن را جذب کرده و دی اکسید کربن را رها می‏‌کند، که این دی اکسید کربن هنگام بازدم از ریه‌ها خارج می‏‌شوند.
خون ریه‏‌ها (این خون پر از اکسیژن می‌باشد) از طریق وریدهای ریوی وارد دهلیز چپ می‏‌شود. وقتی که بطن چپ شل می‌‏شود، خون موجود در دهلیز چپ از طریق دریچه میترال وارد آن می‏‌شود. وقتی بطن چپ تقریباً پر شد، دهلیز چپ منقبض می‏‌گردد و خون باقیمانده را وارد بطن چپ می‏‌کند (در افراد مسن، بطن چپ قبل از انقباض دهلیز چپ خوب پر نمی‌شود، بنابراین انقباض دهلیز چپ مهم می‏‌باشد) بعد از پر شدن، بطن چپ منقبض می‏‌شود که این انقباض باعث بسته شدن دریچه میترال می‏‌شود و خون را از طریق دریچه آئورتی وارد آئورت می‏کند که بزرگترین شریان در بدن می‏‌باشد. این شریان خون را به تمام بدن  (به استثناء ریه‌ها) می‌‏رساند.

مسیر جریان خون در سمت راست قلب، ریه‏ها و دهلیز چپ را جریان خون وریدی می‏گویند. مسیر جریان خون در سمت چپ قلب، بیشتر بدن و دهلیز راست را جریان خون سیستمیک می‏نامند

 

سیستم هدایت الکتریک قلب
انقباض عضلانی در قلب بسیار منظم و کنترل شده می‌باشد. ایمپالس‏های الکتریکی ریتمیک (تخلیه الکتریکی) به صورت دقیقی در امتداد مسیرهای مشخص و با یک سرعت کنترل شده، جریان می‏یابند. این ایمپالس‏ها از ضربان ساز  (Pacemaker) قلبی که گره سینوسی یا گره سینوسی دهلیزی نامیده می‏شود، منشأ می‏گیرد (این گره یک توده کوچک بافتی در دهلیز راست می‌باشد) .
گره سینوسی دهلیزی یک ایمپالس الکتریکی تولید می‎کند که وارد دهلیز راست و چپ شده باعث انقباض آنها می‎گردد. سپس این ایمپالس وارد گره دهلیزی بطنی می‏شود و در آنجا کمی آهسته می‏گردد. از این قسمت، ایمپالس وارد دسته هیس (Bundle of his) می‏شود که به دو شاخه راست که وارد بطن راست و شاخه چپ که وارد بطن چپ می شود، تقسیم می‏شود. این ایمپالس در داخل بطن منتشر شده و باعث انقباض قلب می‏گردد.
سرعت تولید ایمپالس توسط ضربان ساز(که ضربان قلب را تعیین می کند) به وسیله دو سیستم متضاد کنترل می‏شود: یکی سرعت را بالا می‏برد (بخش سمپاتیک سیستم عصبی) و دیگری سرعت را پایین می‏آورد (پخش پاراسمپاتیک) . قسمت سمپاتیک از طریق شبکه‏ای از اعصاب که شبکه سمپاتیک نام دارد و از طریق هورمون های اپی نفرین (آدرنالین) و نوراپی نفرین (نور آدرنالین) که از غده آدرنال و پایانه های عصبی ترشح می‏شوند، عمل می‏کند. قسمت پاراسمپاتیک از طریق یک عصب (عصب واگ) عمل می‏کند که باعث آزاد شدن استیل کولین می‏شود

عروق خونی
عروق خونی از شریان‏ها، شریانچه‏ها، مویرگ‏ها، وریدچه‏ها، وریدها تشکیل یافته‏اند. تمام خون در این عروق جابجا   می‌شوند. شریان‏ها که قوی و قابل ارتجاع  هستند، خون را از قلب خارج کرده و بالاترین فشارخون را دارند. به دلیل آنکه شریان ها قابل ارتجاع هستند، در بین ضربان‏ها که قلب شل می‏باشد، تنگ شده و باعث حفظ فشار خون می‏شوند. شریان ها به عروق کوچک و کوچکتری تقسیم می‏شوند و در نهایت به عروق خیلی کوچک به نام شریانچه تبدیل می‏شوند. شریان‏ها و شریانچه‏ ها دارای دیواره عضلانی می‏باشند که می‏توانند قطر خودشان را برای افزایش یا کاهش جریان خون به یک قسمت از بدن تنظیم کنند.
مویرگ‏ها عروق بسیار ریز و دارای دیواره نازکی هستند که به عنوان پلی بین شریان‏ها (که خون را از قلب خارج  می‏کنند) و ورید‏ها (که خون را وارد قلب می‏کنند) عمل می‏کنند . دیواره نازک مویرگ ها به اکسیژن و مواد غذایی اجازه می‏دهد که از خون وارد بافت شوند و همچنین مواد دفعی از بافت ها وارد خون شوند.
خون از مویرگ‏ها وارد عروق خونی خیلی کوچکی به نام وریدچه می‏شود، سپس از آنجا وارد ورید‏ها و قلب می‏گردد. ورید ها دارای دیواره خیلی نازک‏تری نسبت به شریان‏ها هستند که باعث فشار خیلی پایین‏‌تر خون در آنها می‏شود.
وریدها در صورتی که میزان خون در آنها بالا رود می‏توانند گشاد شوند. بعضی وریدها، به ویژه وریدهای پاها دارای دریچه هایی می‏باشند که از برگشت خون به عقب جلوگیری می‏کنند. زمانی که این دریچه‏ها خراب شوند، جریان رو به عقب خون باعث می‏شود وریدها دچار کشیدگی شده و پرپیچ و خم شوند. این وریدها که در نزدیکی سطح پوست دیده  می‏شوند را وریدهای واریسی می‏گویند.

با افزایش سن، قلب کمی بزرگتر می‌‏شود، دیواره‏‌های آن ضخیم‌‏تر شده و حفره‏‌های آن کمی بزرگتر می‏‌شوند. افزایش در اندازه، بیشتر به خاطر افزایش اندازه سلول‏‌های عضله قلبی می‏‌باشد. در هنگام استراحت، قلب پیرتر مانند قلب یک جوان کار می‏‌کند ولی ضربان آن کمی کمتر می‌‏باشد. در هنگام ورزش، قلب مسن تر نمی‌‏تواند میزان خون بیشتری مانند یک قلب جوان‏تر پمپ کند. دیواره شریان‌‏ها و شریانچه‏‌ها ضخیم‏‌تر می‏‌شوند و فضای داخلی شریان‏‌ها کمی بزرگتر می‏‌شود. بافت ارتجاعی دیواره شریان‏‌ها و شریانچه‏‌ها از بین می‏‌رود. در نتیجه این تغییرات، عروق سفت‏‌تر و کمتر مرتجع می‏‌شوند.
فشار خون شامل دو مقیاس سیستولی و دیاستولی است که وابسته به انقباض (سیستول) یا شل شدن (دیاستول)، ماهیچه قلب، بین ضربان‏‌ها می‌‏باشد به دلیل آنکه شریان‏‌ها و شریانچه‏‌ها در افراد پیر کمتر ارتجاعی می‌‏باشند، نمی‏‌توانند در هنگام پمپ کردن ریتمیک قلب، به سرعت شل شوند. در نتیجه فشار خون در زمان انقباض قلب (سیستول) بیشتر افزایش می‏‌یابد. فشار خون بالا در هنگام سیستول با فشار خون نرمال در هنگام دیاستول، در افراد مسن شایع‏تر می‏‌باشد که به آن فشار خون بالای سیستولیک ایزوله می‏‌گویند.
بسیاری از تأثیرات مسن شدن بر روی قلب و عروق خونی با ورزش منظم کاهش می‌یابند.