چشم

حدقه چشم (orbit) یک محفظه استخوانی می‌باشد که کره چشم، عضلات، اعصاب ، عروق خونی و همچنین عناصری که اشک را تولید می‌کنند، در آن قرار دارند. هر حدقه یک ساختار گلابی شکل می‌باشد که از چند استخوان تشکیل شده است.
چشم1.jpg
سطح خارجی کره چشم از یک لایه سفید نسبتاً سخت ساخته شده است که صلبیه (sclera) نام دارد . در نزدیکی سطح جلویی چشم ، در ناحیه‌ای که به وسیله پلک‌ها محافظت می‌شود، صلبیه با یک غشاء شفاف و نازک به نام ملتحمه (conjunctiva) پوشیده شده است. همچنین ملتحمه سطح داخلی پلک‌ها را نیز می‌پوشاند.
چشم-تعریف-1.jpg
نور از طریق قرنیه (cornea) که یک لایه شفاف و خمیده در قسمت جلویی عنبیه و مردمک است، وارد چشم می‌شود. قرنیه به صورت یک پوشش محافظ برای قسمت جلویی چشم عمل می‌کند و کمک می‌کند که نور بر روی شبکیه ( retina)  که در عقب چشم قرار دارد، متمرکز شود. نور پس از عبور از قرنیه، از میان مردمک (نقطه سیاه که در وسط چشم قرار دارد) می گذرد. عنبیه ( iris) (یک ناحیه مدور و رنگی می‌باشد که در اطراف مردمک قرار دارد) میزان نوری را که وارد چشم می‌شود، کنترل می‌کند. مردمک در پاسخ به نور محیط باز (منبسط) و تنگ (منقبض)  می شود. زمانی که محیط اطراف تاریک باشد، باز شده و اجازه می‌دهد نور بیشتری وارد چشم شود و هنگامی که محیط روشن باشد، تنگ شده و نور کمتری وارد چشم می‌شود. اندازه مردمک به وسیله عملکرد عضله اسفنکتر مردمک و عضله گشاد کننده کنترل می‌شود.
چشم3.jpg
در قسمت عقبی عنبیه، لنز یا عدسی قرار دارد. به وسیله تغییر در اندازه لنز، نور بر روی شبکیه متمرکز می‌شود. از طریق عملکرد عضلات کوچکی (به نام عضلات مژگانی Ciliary )، لنزمی‌تواند ضخیم‌تر شده و اجسامی که در نزدیکی چشم قرار دارند دیده شوند و یا نازک تر شده تا اجسای که  دورتر قرار دارند مشاهده شوند.
شبکیه دارای سلول‌هایی است که نور را حس می‌کنند (فوتورسپتورها) و همچنین دارای عروق خونی می‌باشد که این سلول‌ها را تغذیه می‌کنند. حساس ترین قسمت شبکیه یک ناحیه کوچک به نام "ماکولا "می‌باشد، که دارای میلیونها فوتورسپتور متراکم شده می‌باشد که بیشتر فوتورسپتور‌های این ناحیه سلول‌ های مخروطی (cones) می‌باشند. تراکم بالای سلول‌های مخروطی در ماکولا باعث می‌شود تصویر بینایی دقیق باشد.
چشم-4.jpg 
هر فوتورسپتور به یک فیبر عصبی متصل است. فیبرهای عصبی منشعب شده از فوتورسپتورها به هم متصل شده و عصب بینایی را تشکیل می‌دهند. دیسک بینایی(optic disc) ، قسمت اول عصب بینایی می‌باشد که در قسمت پشتی چشم قرار دارد. فوتورسپتورها، تصویر را به ایمپالس های عصبی تبدیل می‌کنند که توسط عصب بینایی به مغز منتقل می‌شود.
چشم-5.jpg
دو نوع اصلی فوتورسپتورها وجود دارند: سلول‌های مخروطی و سلول‌های استوانه‌ای(rods) . سلول‌های مخروطی مسئول تصویر دقیق و جزیی مرکزی می‌باشند و همچنین مسئول دید رنگی بوده و بیشتر در ناحیه ماکولا قرار دارند. سلول‌های استوانه‌ای مسئول دید در شب و دید محیطی هستند . سلول‌های استوانه‌ای تعداد بیشتری نسبت به سلول‌های مخروطی داشته و به نور حساس تر می‌باشند، اما آنها رنگ را ثبت نکرده و دید دقیق مرکزی را همانند سلول‌های مخروطی ندارند. سلول‌های استوانه ای بیشتر در ناحیه محیطی شبکیه قرار دارند.
چشم-6.jpg 
هر کره چشم به دوقسمت تقسیم می شود که هر قسمت با مایع پر شده است . قسمت جلویی (سگمان قدامی) از قسمت داخلی قرنیه تا قسمت جلویی لنز می‌باشد. این قسمت با مایعی به نام زلالیه 
Aqueous humor  پر شده است که این مایع، ساختمان های داخلی چشم را تغذیه می‌کند. قسمت پشتی (سگمان خلفی) از قسمت پشتی لنز تا شبکیه می‌باشد. این قسمت دارای یک مایع ژله‌ای شکل می‌باشد که زجاجیه Vitreous humor نام دارد. فشاری که به وسیله این مایعات ایجاد می‌شود، باعث حفظ شکل چشم می‌شود.
چشم-تعریف-6.jpg
سگمان قدامی به دو محفظه تقسیم می‌شود. محفظه جلویی (اتاق قدامی) از قرنیه تا عنبیه قرار دارد و محفظه پشتی    (اتاق خلفی) از عنبیه تا عدسی می‌باشد. به صورت طبیعی مایع زلالیه در اتاق خلفی تولید شده به آهستگی از طریق عنبیه وارد اتاق قدامی می‌شود و از کره چشم توسط کانال‌های خروجی که در محل اتصال عنبیه و قرنیه قرار دارند خارج می‌شود

عضلات اعصاب و عروق خوني چشم

برای حرکت چشم، چند عضله با یکدیگر عمل می‌کنند و باعث دیدن اطراف بدون حرکت سر می‌شوند. هر عضله چشمی به وسیله یک عصب جمجمه ای مخصوص ، تحریک می‌شود. عصب بینایی (optic) یک عصب جمجمه ای می‌باشد که ایمپالس ها را از چشم وارد مغز می‌کنند. شریان افتالمیک (ophthalmic ) و شریان شبکیه ای مرکزی (که یک شاخه از شریان افتالمیک می باشد) خون را به هر چشم می‌رسانند. به صورت مشابه ، وریدهای افتالمیک و ورید شبکیه‌ای مرکزی خون را از چشم ها خارج می‌کنند. این عروق از قسمت پشتی چشم وارد و خارج می‌شوند.
عضلات اعصاب و عروق خوني چشم

عناصرمحافظتي چشم

مژه ها موهای کوتاهی می‌باشند که از لبه پلک ها رشد می‌کنند. مژه های بالایی ، بلندتر از مژه های پایینی هستند و به سمت بالا چرخیده‌اند. مژه‌ها حشرات و اجسام خارجی را از چشم دور می‌کنند و به صورت یک سد فیزیکی عمل می‌کنند.
پلک‌های بالایی و پایینی، لایه‌های نازکی از پوست و عضله هستند که چشم را می‌پوشانند. اینها به صورت رفلکسی به سرعت باز و بسته می‌شوند (پلک زدن) و به صورت یک سد مکانیکی  در برابر اجسام خارجی عمل می‌کنند.
وقتی چشم‌ها پلک می‌زنند، اشک بر روی سطح چشم منتشر می‌شود. اشک یک مایع نمکی می‌باشد که به طور مداوم به روی سطح چشم جریان می‌یابد و سطح چشم را مرطوب کرده و اکسیژن و مواد غذایی را به قرنیه می‌رساند، زیرا قرنیه برای تغذیه فاقد عروق خونی می‌باشد. غدد اشکی ( lacrimal ) در لبه بالایی – خارجی هر چشم قرار دارند، این غدد اشک را تولید می‌کنند . اشک از هر چشم از طریق مجاری نازولاکریمال وارد بینی می‌شود.
عناصرمحافظتي چشم